Uzależnienia behawioralne
Uzależnienia behawioralne, zwane także czynnościowymi, polegają na procesie wielokrotnego powtarzania konkretnych czynności – zakończenie tego mechanizmu wiąże się z odczuwaniem euforii bądź też ulgi. Do grupy takich uzależnień należą m.in. pracoholizm, zakupoholizm, hazard, kompulsywne objadanie się czy, ostatnio coraz częściej występujące, uzależnienie od Internetu oraz mediów społecznościowych.
Siecioholizm
Ogólnie rozumiany siecioholizm dzieli się na trzy konkretne etapy: zaangażowanie, zastępowanie oraz ucieczka. Zazwyczaj zaczyna się niepozornie – codzienne surfowanie po Internecie i nawiązywanie wirtualnych znajomości sprawia, że czujemy się lepiej – jesteśmy radośni, zainteresowani nowymi możliwościami. Druga faza to odczuwanie silnej potrzeby przynależności do wspólnoty internetowej i wiążące się z tym poczucie spokoju powstałe na skutek uświadomienia sobie, że taka wirtualna rozmowa jest w każdej chwili możliwa. Najbardziej zaawansowany etap związany jest z niemal całkowitą ucieczką w świat Internetu – osoba spędza coraz więcej czasu w sieci i izoluje się od świata rzeczywistego. Taka alienacja może sprawić, że pojawią się stany depresyjne, silniej odczuwalna samotność a także nieprzystosowanie do codziennych kontaktów z znajomymi czy nawet rodziną – Internet definiuje się jako ten bezpieczny świat, zaś otaczającą rzeczywistość jako coś, co wywołuje poczucie dyskomfortu.
Wyżej przedstawione mechanizmy wykorzystywane są jako opis bardziej ogólnego zjawiska, jakim jest siecioholizm, natomiast w pełni ukazują także problem związany z mediami społecznościowymi. Ich nadmierne użycie również powoduje wyalienowanie się ze świata zewnętrznego i spędzania większości wolnego czasu na scrollowaniu popularnych aplikacji.
FOMO czyli Fear of Missing Out
FOMO to nieustannie postępujące zjawisko, które aktualnie dotyczy ponad 4 milionów polskich internautów. Strach przed utraceniem połączenia z Internetem i odcięciem od informacji zdobywanych za pomocą mediów społecznościowych to jeden z większych problemów społeczeństwa XXI wieku.
Nadmierne korzystanie z takich aplikacji nie tylko powoduje, że tracimy umiejętność nawiązywania kontaktów z ludźmi w świecie rzeczywistym, ale także przyczynia się do częstszego występowania depresji i poczucia osamotnienia. Nieustannie narażeni na bodźce, jesteśmy atakowani obecnymi na każdym kroku reklamami, które pejoratywnie stymulują nasz mózg i sprawiają, że ten jest mniej wydajny. Znacznie obniżone poczucie koncentracji, nerwowość, problemy z pamięcią krótkotrwałą i niepokojące uczucie ciągłego oczekiwania na piknięcie telefonu informującego o nowo otrzymanej wiadomości to tylko niektóre z efektów nadużywania social media.
Rozwijająca się współcześnie technologia to obszar mający na celu ułatwić nam codzienne życie, podobnie jak ogrom społecznościowych aplikacji, z których możemy dziś korzystać. Warto jednak pamiętać o tym, że social media to jedynie dodatek do życia odbywającego się w rzeczywistym, a nie wirtualnym, świecie.